شرکت خودروسازی فولکس واگن آلمان با سبقت گرفتن از رقیب ژاپنی خود، تویوتا، به پرفروش‌ترین خودروساز جهان تبدیل شده است.

سال گذشته تویوتای ژاپن با فروش ده میلیون و ۱۷۵ هزار خودرو در جهان توانسته بود برای چهارمین سال متوالی عنوان پرفروش‌ترین خودروساز جهان را از آن خود کند.

هفته گذشته فولکس واگن با انتشار تازه‌ترین آمار فروش خود در سال گذشته میلادی اعلام کرد این خودروساز توانسته حدود ۱۰ میلیون و ۳۱۰ هزار خودرو در کشورهای مختلف جهان به فروش برساند.

تازه ترین آمار فروش فولکس واگن در حالی اعلام شده که این خودروساز با اتهام‌هایی در زمینه "دستکاری" در تست‌های میزان آلایندگی خودروهایش دست به گریبان بوده است.

دو سال پیش در پی تحقیقاتی توسط مسئولان آمریکایی، فولکس واگن به نصب نرم‌افزاری بر روی حدود ۱۱ میلیون خودرویش در سراسر جهان اذعان کرد.

این نرم‌افزار پنهانی برای فریب دادن سیستم های آزمایش میزان آلایندگی آنها نصب شده بود.

آئودی، پورشه و اشکودا از دیگر محصولات این خودروساز آلمانی هستند.

افزایش تقاضای خرید خودرو در چین باعث شده فروش محصولات فولکس واگن به مشتریان چینی نزدیک به ۴ درصد افزایش یابد. در کشورهای دیگر هم وضعیت فروش مشابه است.

به عنوان مثال در سوئد خودروی گلف که محصول فولکس واگن است محبوب‌ترین خودرو در سال ۲۰۱۶ در میان رانندگان سوئدی نام گرفت.

گلف در سال گذشته مجموعا سهمی ۵.۹ درصدی از اتومبیل های فروخته شده در سوئد را از آن خود کرد و ولوو با ۵.۷ درصد (که شامل سه مدل مختلف بود) سهم دوم را داشت.

آخرین باری که ولوو در صدر این جدول نبود سال ۱۹۶۲ بود زمانی که مدل بیتل فولکس واگن پرفروش‌ترین شد.

فروش محصولات تویوتا که حالا تبدیل به دومین خودروساز پرفروش جهان شده است در سال ۲۰۱۶ میلادی حدود دو دهم درصد رشد داشت.

به نظر می‌رسد آهنگ کند این رشد با رکود صنعت خودروسازی در آمریکا مرتبط باشد.

گزارش سالانه فروش خودروی شرکت جنرال موتورز آمریکا هفته آینده اعلام خواهد و بعید بنظر می‌رسد این خودروساز بتواند از دو شرکت فولکس واگن و تویوتا پیشی بگیرد.

جنرال موتورز در سال ۲۰۱۵ میلاد عنوان سومین خودروساز بزرگ جهان را از آن خود کرده بود.

در سال ۲۰۱۵ شرکت فولگس واگن سعی کرد تا به بزرگترین ترین خودروساز جهان بدل شود این شرکت در شش ماهه اول سال ۲۰۱۵ هم توانست از تویوتا که چندین سال بزرگترین خودرو ساز جهان بود پیشی گیرد.

اما در نهایت با رسوایی‌های به بار آمده توسط این شرکت، باز هم تویوتا توانست بزرگ‌ترین خودرو ساز جهان در سال باشد.

وقتی مشخص شد فولکس واگن با استفاده از روشی سعی کرده سازمان‌های مسئول کنترل آلودگی هوا را دور بزند این گروه عظیم به لرزه افتاد.

داده‌های چندین پژوهشگاه و چند سازمان غیردولتی حکایت از آن دارد که فولکس واگن تقلبی بزرگ در زمینه محیط زیست انجام داده‌است. برخی خودروهای این شرکت تا ۱۵ برابر بیشتر از سطح استاندارد آلایندگی در آمریکا اکسید نیتروژن تولید می‌کردند حال آنکه مهندسان فولکس واگن، خودرو را طوری طراحی کرده بودند که در زمان تست آلودگی، میزان آلودگی خودرو در حد استاندارد باشد.

با بر ملأ شدن این تخلف بزرگ، سهام فولکس واگن به شدت دچار افت شد به گونه‌ای که طی دو روز ۳۵ درصد از ارزش سهام فولکس واگن از دست رفت. با ادامه بحران در فولکس واگن مدیر عامل گروه فولکس واگن و جمعی از مدیران ارشد این شرکت یا استعفا دادند یا کنار گذاشته شدند.

با چنین رخدادی در فولگس واگن بود که تویوتا حتی با وجود افت میزان تولیدش توانست همچنان بزرگ‌ترین خودرو سازان جهان بماند.

میزان تولید تویوتا در سال ۲۰۱۵ حدود ۱۰ میلیون و ۱۵۰ هزار دستگاه گزارش شده است این آمار نشان می‌دهد میزان فروش این شرکت نسبت به سال ۲۰۱۴ اندکی افت دارد. بحران در شرکت فولکس واگن، سبب شد این شرکت آلمانی ۹ میلیون و ۹۳۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۵ به فروش رساند و در رتبه دوم قرار گیرد.

در رتبه سوم هم شرکت جنرال موتورز قرار گرفت. شرکتی که پیش از بحران مالی در ایالات متحده بزرگترین خودرو ساز جهان بود. این شرکت هم اکنون پس از چندین سال تجدید ساختار از وضعیت بحرانی در آمده و در حال رشد کردن است. در سال ۲۰۱۵ شرکت جنرال موتورز با حجم فروشی معادل ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در ردیف سوم شرکتهای خودروسازی پرفروش در دنیا قرار گرفت.

تویوتا بزرگترین خودرو ساز جهان در سال ۲۰۱۵ سعی در توسعه سیستم‌های اتوماتیک رانندگی داشت. اما بزرگترین درخشش این شرکت در زمینه تکنولوژی در این سال معرفی خودرویی با سوخت هیدروژن بود.

خودرو تویوتا میرای که از سوخت هیدروژن استفاده می‌کند در سال ۲۰۱۵ معرفی شد. هیدروژن یکی از فراوان‌ترین عناصر در طبیعت است. با سوختن هیدروژن هم تنها آب تولید می‌شود. شرکت‌های مختلفی از جمله تویوتا با روش پیل سوختی سعی در استفاده از هیدروژن در خودرو دارند که Mirai اولین محصول تجاری شده این روش است.

این خودرو با یک باک پر هیدروژن، قادر است ۵۰۲ کیلومتر را طی کند. قدرت موتور الکتریکی این خودرو ۱۵۲ اسب بخار است. در این خودرو هیدروژن که در مخازنی با فشار ۷۰ مگا پاسکال (۷۰۰ برابر فشار هوا) ذخیره شده به سمت واحد پیل سوختی حرکت می‌کند در این واحد هیدروژن با اکسیژن هوا مخلوط می‌شود و حاصل این واکنش تولید آب و برق است. برق توسط موتور الکتریکی برای حرکت دادن خودرو مصرف می‌شود وآب هم از اگزوز خودرو خارج می‌شود. در هنگام فشار بر روی پدال گاز در حالت درجا، اگر لیوانی را جلوی اگزوز خودرو بگیرید بعد از مدتی از آب پر می‌شود. شتاب صفر تا صد کیلومتر این خودرو ۹ ثانیه و قیمتش ۶۰ هزار دلار است.

اما شرکت تویوتا که طی چهار سال گذشته بزرگ‌ترین تولید کننده خودرو در جهان بوده و همچنان پرچمدار بسیاری از ابتکارات مهندسی در صنعت خودرو مانند خودروهای هیبریدی و هیدروژنی است چگونه شکل گرفته است ؟

شرکت تویوتا در واقع ریشه‌اش به یک شرکت نساجی باز می‌گردد. ساکیشی تویودا بنیاین گذار شرکت تویوتا در سال ۱۸۹۴ یک دستگاه بافندگی ابداع می‌کند که این ابداع سرچشمه شکل گیری تویوتا می‌شود.

با اتکا به این ابداع وی در سال ۱۹۲۶ کارخانه ریسندگی تویودا را تأسیس می‌کند. سه سال بعد با فارغ التحصیل شدن کیشیرو پسر ساکیشی تویودا از رشته مهندسی مکانیک، اولین جرقه‌های تغییرات آینده به سمت خودرو سازی در شرکت ریسندگی تویو دا زده می‌شود.

وی در سال‌های تحصیل در رشته مکانیک رؤیا ساخت اتومبیل در ژاپن را در سر داشت.

در سال ۱۹۳۰ کیشیرو تحقیق بر روی موتورهای گازوئیلی را آغاز کرد. این تحقیقات سبب اعتراض مدیران محافظه کار شرکت می‌شود، اما کیشیرو بر روی خواست خود تاکید می‌کند و در سال ۱۹۳۳ دپارتمان اتومبیل را در قسمت کوچکی از کارخانه ریسندگی پدر، راه‌اندازی می‌کند. هدف او تولید اتومبیل‌های مناسب با شرایط ژاپن بود.

در سال ۱۹۳۵ اولین کارخانه خودروسازی تویوتا، آغاز به کار کرد و سال بعد، لوگوی تویودا به تویوتا تغییر داده شد. تلاش و همت کیشیرو تویودا باعث شد، که از دل کارخانه پدر، کارخانه جدید خودروسازی تأسیس شود. بلافاصله پس از راه‌افتادن شرکت جدید، روش‌های نوینی در مدیریت و اداره کارخانه، به کار گرفته می‌شود.
کیشیرو تویودا جوان در کارخانه ریسندگی پدرش ساکیشی تویودا، با ایده استفاده از نوار نقاله، خط مونتاژ تولید موتور گازوئیلی کوچکی را، با کمک مهندسان جوان دیگر راه‌انداخت. پدر کیشیرو معتقد بود، هیچ فرایندی را نمی‌توان کامل نامید و همیشه جایی برای بهبود وجود دارد و همین اندیشه بهبود بود، که فرایند کایزن یا بهبود مستمر را در تویوتا نهادینه کرد.

تأسیس شرکت جدید تولید خودرو در گوشه کوچکی از کارخانه ریسندگی پدر، اندیشه ساده و جمع و جور کارکردن و بی‌ریخت و پاش بودن و آراستگی محیط کار را، در ذهن و دل کارکنان شرکت جدید، جا داد و بدین ترتیب شرکت خودروسازی تویوتا، مدل سیستم تولیدی خاص خود را، به دنیا عرضه کرد. بنیان سیستم تولید تویوتا، فلسفه حذف کامل اتلاف‌هاست! کیشیرو معتقد بود، شرایط ایده‌آل برای تولید وقتی است، که ماشین آلات و افراد با هم کار کنند، تا بدون هیچ‌گونه اتلافی ارزش افزوده ایجاد شود.

در سال ۱۹۴۰ مرکز تحقیقات تویوتا برای طراحی جدیدترین خودروها ساخته شد البته این مرکز طراحی طی حدود دو دهه بیشتر مرکزی بود که خودروهای خارجی را کپی می‌کرد و در اصل این مرکز یک واحد مهندسی معکوس بود.

با اینکه تویوتا در ابتدا بیشتر یک شرکت کپی کار بود تا یک شرکت خلاق اما اصول مدیرتی درست، هر روز سبب رشد این شرکت می‌شد. یکی از ایده‌های مدیریتی که سبب رشد تویوتا شد ایده کایزن است.

ایده کایزن توسط اونوتایشی، یکی از مهندسان خلاق تویوتا ، ابداع شد. تایچی اونو، پیشتاز سیستم تولید تویوتا در دهه ۱۹۵۰، بر این باور بود، که بزرگترین مشکل وقتی است، که هیچگونه مشکلی وجود نداشته باشد. او به طور مستمر به کارکنان می‌گفت به هر موضوعی که برخورد می‌کنید، پنج بار بپرسید «چرا؟» مثالی که خود او می‌زد؛ یک دستگاه جوشکاری بود، که در وسط کار متوقف می‌شود و با این پنج پرسش، ریشه مشکل پبدا می‌شود و این پنج سؤال به این ترتیب هستند.
چرا دستگاه متوقف شد؟ زیرا از مدار آن بیش از حد بار کشیده شده و فیوزش سوخته است.

چرا از مدار بیش از حد بار کشیده شده؟ زیرا یاتاقان‌ها به خوبی روانکاری نشده بودند.چرا یاتاقان‌ها خوب روانکاری نشده بودند؟ زیرا گردش پمپ روغن ناقص صورت می‌گیرد. چرا گردش روغن به خوبی صورت نمی‌گیرد؟ زیرا خروجی آن با آشغال‌های فلزی مسدود شده است.
چرا خروجی آن مسدود شده است؟ زیرا فیلتری روی پمپ وجود ندارد.
بدین ترتیب پاسخ مشکل پیدا می‌شود. گرچه ابداع‌گر اصل پنج چرا، ساکیشی تویودا بود، ولی اونو این اصل را توسعه داد. اونو معتقد بود، علت ریشه‌ای مشکلات را کشف کردن، خود عامل و کلید حل مشکلات بعدی است.
این پرسشگری نهادینه شده در مدیران و مهندسان تویوتا سبب رشد هر روزه این شرکت است اصولی که از روز تأسیس این شرکت تا امروز اصول بنیادین این شرکت را شکل داده‌اند.

 نشریه اقتصادی فورچون در تازه‌ترین گزارش خود به معرفی 500 شرکت بزرگ جهان از نظر درآمد پرداخت. در فهرست منتشر شده از سوی فورچون که مربوط به سال 2012 است، شرکت هلندی رویال داچ شل با درآمدی معادل 484 میلیارد و 489 میلیون دلار در صدر قرار گرفته است. سود این شرکت نیز 30 میلیارد و 918 میلیون دلار اعلام شده است.در رده دوم شرکت آمریکایی اگزون موبیل با درآمد 452 میلیارد و 926 میلیون دلار و سود 41 میلیارد و 60 میلیون دلار قرار گرفته است.در رده سوم نیز شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال‌مارت با درآمد 446 میلیارد و 950 میلیون دلار جای گرفته است. سود این شرکت نیز 15 میلیارد و 699 میلیون دلار عنوان شده است.همچنین رده‌های چهارم و پنجم به شرکتهای انگلیسی نفتی بریتیش پترولیوم و چینی سینوپک اختصاص یافته است.نکته جالب اینجاست که طی سال‌های گذشته همواره شرکت وال‌مارت به عنوان پردرآمدترین شرکت جهان معرفی می‌شد که در نهایت شرکت رویال داچ شل توانست به سیطره وال‌مارت پایان دهد.از نظر ملیت شرکتها، آمریکا از میان 500 شرکت برتر جهان با 132 شرکت بیشترین سهم را دارد. چین با 73 و ژاپن با 68 شرکت در رده‌های بعدی قرار گرفتند.تویوتا با درآمد 235 میلیارد و 364 میلیون دلاری عنوان و کسب رتبه 10 بهترین رده را در میان خودروسازان در فهرست فورچون 500 به خود اختصاص داده است.در رده‌بندی انجام شده از سوی نشریه فورچون همچون سال‌های پیش نام هیچ شرکت ایرانی به چشم نمی‌خورد. این در حالی است که در بین کشورهای منطقه یک شرکت از ترکیه، یک شرکت از امارات و یک کشور از عربستان در این فهرست قرار گرفتند. هولدینگ کوچ از ترکیه در رده 222، سرمایه‌گذاری بین‌المللی نفت امارات در رده 305 و سابیک عربستان در رده 188 قرار گرفتند.