ابزار رایگان وبلاگ

مشارکت ایران در طرح ابر برخورد دهنده هادرونی (LHC) فقط در حضور پژوهشگران ایرانی در سرن نیست؛ بلکه ایران در ساخت و تکمیل این بزرگترین آزمایشگاه تاریخ بشر مشارکت نیز داشته است. LHC از چهار آشکار ساز اصلی برای مطالعه برخورد ذرات با هم استفاده می‌کند.

ایران در اولین مرحله ساخت بخشی از سیستم نگه‌دارنده و پوشش حفاظتی آشکار ساز (Compact Muon Solenoid) CMS را بر عده داشته است. این نگهدارنده که برای سادگی آن را میز می‌نامند در اصل دستگاهی مکانیکی با دقت بسیار بالاست که توانایی حمل و جابجایی قطعاتی با وزن ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن و دقت حرکت میلیمتری را دارد. این میز و پوسته محافظ آشکارساز که به آن FCS می‌گویند زیر نظر مهندسان ناظر سرن و متخصصان ایرانی در شرکت هپکو ساخته شد و هم اکنون بخشی از آشکار ساز CMS در LHC است.

علاوه بر این، پروژه تور(Grid) نیز یکی دیگر از زمینه‌های همکاری ایران با سرن است. پروژه تور یک سرویس نرم افزاری برای به اشتراک گذاشتن توان محاسباتی و فضای ذخیره داده‌ها بین کامپیوترهای متصل به اینترنت است و هدف آن ایجاد یک شبکه بزرگ جهانی محاسباتی و اطلاعاتی است که توان محاسباتی آن حتی با پرقدرت‌ترین سوپر کامپیوترهای امروزی نیز قابل قیاس نیست چون حتی خود آن سوپر کامپیوترها هم می‌توانند بخشی از تور باشند. پروژه تور یکی از طرح‌های پژوهشی ملی ایران هم هست که رهبری آن را پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بر عهده دارد.

زمینه دیگر همکاری ایران و سرن، همکاری در طراحی و ساخت نسل بعدی آشکارساز CMS است. در این همکاری که تداوم آن به دلیل تحریم‌ها و همچنین کمبود بودجه بطور جدی با مشکلاتی روبرو شده است، قرار است ایران با مشارکت دیگر کشورهای اروپایی آشکارساز CMS را برای اهداف جدید ارتقا ببخشند.

البته این همکاری‌ها به غیر از همکاری‌های تئوریک و محاسباتی و شبیه‌سازی‌ها بین دانشگاه‌های ایران و سرن است که هنوز مانعی در راه آنها بوجود نیامده‌است.

BBC NEWS